Thách thức: Công nhân rụt rè, ngại hỏi, thiếu kỹ năng ứng xử, giao tiếp chủ động
Đa số công nhân tại xí nghiệp dệt may là dân nhập cư trẻ, trình độ văn hóa từ cấp 3 trở xuống, mới rời ghế nhà trường hoặc chưa đi xa gia đình, hoặc chưa từng sống tự lập. Môi trường sống và làm việc đều mới khiến người công nhân thường rụt rè, ngại bày tỏ quan điểm hoặc ngại hỏi lại nếu có thắc mắc về công việc, về lương bổng, hoặc về quyền của người lao động, nội quy lao động, trong khi họ thường chưa có hiểu biết nhiều về các lĩnh vực này. Ngoài ra, sự ứng xử giao tiếp công việc hay trong đời thường còn chưa khéo léo. Tiền lương làm ra chưa được chi tiêu một cách hợp lý.
Giải pháp: Trang bị kiến thức và kỹ năng giúp công nhân nâng cao năng lực làm việc và chất lượng cuộc sống
Cộng tác viên dự án tại nhà máy được dự án hỗ trợ đào tạo thành giảng viên nguồn về kỹ năng sống. Các cộng tác viên này sau đó đứng lớp tập huấn lại kỹ năng sống cho công nhân.
Tất cả các cộng tác viên đều được học phương pháp giảng dạy chủ động và nội dung của kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng quản lý thời gian/quản lý công việc/quản lý chi tiêu.
Kết quả: Thay đổi tích cực của công nhân tại nơi làm việc và ở nhà
– Công nhân sử dụng thời gian hợp lý hơn, từ đó tăng hiệu quả làm việc và về nhà có nhiều thời gian chăm sóc gia đình hơn.
“Kỹ năng quản lý thời gian giúp phân bổ thời gian hợp lý hơn. Ví dụ như không lãng phí thời gian cho những việc không cần thiết nữa mà dành thời gian nhiều vào việc tự học thêm về chuyên môn để nâng cao tay nghề và thăng tiến về công việc” _Công nhân Việt Hưng;
“Nhờ học kỹ năng quản lý thời gian thấy mình phí phạm thời gian nhiều quá nên quyết định học thêm ngọai ngữ, Yoga. Ngòai ra cũng hạn chế xem tivi để đỡ tốn thời gian”_Công nhân Việt Thịnh;
“Quản lý thời gian giúp mình biết cách sắp xếp việc nào làm truớc và việc nào làm sau giúp cho công việc đuợc nhanh hơn và hợp lý hơn. Ví dụ như lúc truớc, sau khi ăn thì mình luôn rửa chén truớc rồi mới giặt đồ sau nên rất mất thời gian vì phải đợi máy giặt xong mới phơi. Hiện nay thì mình bỏ đồ vào giặt trước để máy tự giặt, sau đó đi rửa chén, khi rửa chén xong thì đồ cũng giặt xong và chỉ có phơi thôn nên đỡ mất thời gian” _Công nhân Việt Thịnh;
“Trước kia công nhân mơ hồ về thời gian, không biết phân bổ công việc hợp lý; sau biết sử dụng thời gian hợp lý hơn”_BQL nhà máy Việt Hưng;
– Công nhân biết sử dụng đồng tiền hợp lý hơn để có thể tích lũy cho tương lai.
“Tương tự như thời gian, trước đây công nhân thường không biết tiết kiệm tiền; giờ thì biết xài tiết kiệm rồi” _ BQL nhà máy Việt Hưng; “Sau khi được tập huấn thì em biết tiêt kiệm tiền bằng cách gửi tiển vào ngân hàng” _ Công nhân Việt Hưng; “Giờ em không còn thấy hàng giảm giá là mua như trước kia nữa. Hồi đó cứ rẻ thì mua về, ai dè không dùng tới lại cho người khác hay vứt đi, rất là lãng phí. Giờ cần lắm em mới mua ” _ Công nhân Việt Thịnh;
– Công nhân trở nên dạn dĩ và tự tin hơn trong việc bày tỏ quan điểm, ứng xử tại nơi làm việc, nhất là khi có thắc mắc liên quan đến quyền và nghĩa vụ lao động.
“Trước kia cần tổ trưởng nói to và rõ để công nhân hiểu. Vì nếu nói nhỏ công nhân không hiểu cũng không hỏi lại nên làm sai thì sửa, vừa mất thời gian vừa tốn nguyên liệu và thiệt hại vật dụng/tài sản. Sau khi tham dự các khóa kỹ năng sống, công nhân đến hỏi tổ trưởng trực tiếp là làm vầy làm vầy đã đúng chưa” _ BQL nhà máy Việt Hưng;
“Trước kia người công nhân làm 5 năm còn rụt rè, nói chuyện với tổ trưởng còn ngại. Sau khi dự án tới, là lên nói chuyện với sếp cao luôn” _ BQL nhà máy Việt Hưng;
“Giờ công nhân có chuyện thắc mắc hoặc khiếu kiện, nếu cấp trung chưa giải quyết được thì họ lên hẳn cấp cao để hỏi luôn. Làm sếp tổng phải la lên “Trời, chuyên môn mấy ông đâu mà cái này cũng đẩy lên tui” _ BQL nhà máy Việt Hưng;
“Kỹ năng giao tiếp liên kết với kỹ năng lắng nghe, trao đổi tạo cho mình tự tin nhiều hơn khi nói chuyện với mọi người; chẳng hạn như nói chuyện với cấp trên về công việc cũng tự tin hơn”_Công nhân Việt Hưng;
“Bây giờ xử lý công việc cũng vui vẻ hơn truớc nhiều lắm do có học kỹ năng giao tiếp nên biết kiềm chế mình và lắng nghe người khác” _ Công nhân Việt Thịnh; “ Giờ biết ứng xử vui vẻ hơn, trao đổi với nhau thoải mái hơn, tự tin nói chuyện với lãnh đạo nên đi làm cũng vui vẻ hơn vì lúc truớc đi làm ngại gặp lãnh đạo nên có nhiều áp lực.”_Công nhân Việt Thịnh;
– Kỹ năng ứng xử trong gia đình của công nhân cũng được nâng cao.
“Ứng xử trong gia đình thì nay nói chuyện với chồng ngọt hơn lúc trước nhiều rồi, không còn sai chồng làm việc mà nhờ vả đàng hoàng nên chồng cũng chịu chia sẻ việc nhà” _Công nhân Việt Thịnh;
“Từ khi học kỹ năng giao tiếp, em biết tôn trọng và lắng nghe vợ và các con hơn. Có gì không đồng ý với vợ, em cũng cố gắng bình tĩnh để cùng nhau giải quyết” _ Công nhân Việt Hưng; – Công nhân trở nên cởi mở và gần gũi nhau hơn.
“Em và một số công nhân khác sau khi đuợc tập huấn về có kể cho các bạn không đuợc tham gia tập huấn. Mọi nguời cũng thấy hay và cũng có áp dụng sắp xếp thời gian hợp lý cho cuộc sống của mình” _ Công nhân Việt Hưng;
“Các công nhân cũng có trao đổi với nhau về bài học hay nói chính xác là trao đổi với nhau để áp dụng bài học cho những công nhân không có tham dự các khóa tập huấn này”_ Công nhân Việt Hưng;
“Các bạn công nhân vui vẻ và thảo luận với nhau thường xuyên hơn”_Công nhân Việt Thịnh;
Yếu tố thành công:
– Dự án đã tìm hiểu vấn đề và nhu cầu của công nhân trước khi chọn chủ đề tập huấn. Do đó, các kỹ năng phát triển cá nhân thích hợp và cần thiết cho công nhân. Từ đó, công nhân ứng dụng được vào công việc và đời sống hằng ngày.
– Nội dung của các lớp học dễ hiểu và gần gũi với thực tế. Phương pháp tập huấn chủ động, có nhiều tình huống, trò chơi sắm vai, v.v. giúp lớp học sinh động, vui, và khuyến thích sự tham gia của công nhân. Giảng viên có kinh nghiệm, nhiệt tình và hiểu công nhân. Thời gian tập huấn sau giờ làm việc rất phù hợp với công nhân và việc sản xuất.
Nội dung các lớp học rất bổ ích, giúp em có thêm kiến thức mới trong công việc và trong cuộc sống hàng ngày để em sống tốt hơn. Phuơng pháp có nhiều trò chơi nên tạo vui vẻ cho công nhân khi tham gia. Giảng viên thì nhiệt tình trả lời thắc mắc cho mọi nguời và trả lời rất vui vẻ, tận tình” _Công nhân Việt Hưng;
Nội dung đầy đủ và dễ hiểu, học viên không ngồi nghe một cách thụ động mà cùng với giảng viên tham gia các họat động liên quan đến bài học sau đó cùng nhau đút kết lại bài học bằng cách chốt lại các ý chính đã thảo luận. ” _Công nhân Việt Thịnh
“Vì có chuyên gia bên ngoài vào tập huấn nên sinh động hơn và dễ hiểu hơn. Thời gian một buổi khoảng tiếng nên cũng phù hợp với những chủ đề ngắn. Về phuơng pháp có đưa ra hình ảnh minh họa, máy chiếu, tài liệu phát mang về tham khảo thêm nên cũng giúp hiểu bài hơn nhiều”_Công nhân Việt Hưng;
– Sự ủng hộ của ban quản lý nhà máy trong quá trình tập huấn: “Lãnh đạo tạo điều kiện về giảng dạy như đi lại và giờ giấc học/dạy”_ BQL nhà máy Việt Thịnh “Học sau giờ làm việc nên công ty có hỗ trợ ăn uống cho công nhân tập huấn nên mọi nguời tham gia đông” _Công nhân Việt Thịnh.